سیستم انژکتور مکانیکی K Jetronic
این سیستم ساخته کمپانی بوش است که در دهه هفتاد میلادی و مشخصا در سال 1974در موتور های مرسدس بنز کار برد پیدا کرد.عمر استفاده از این سیستم بسیار طولانی بوده به طوری که به مدت حدود 10 سال با کنترل کننده های مکانیکی و 10سال با کنترل کننده الکترونیکی که اصطلاحا KE Jetronic نامیده میشد و جمعا به مدت 20 سال در محصولات سواری بنزینی مرسدس بنز نصب و به کار گرفته میشدند.این سیستم در استاندارد آمریکایی به CIS مشهور است.
در نمونه های موجود در کشورمان که از سیستم K و KE استفاده می کنن می توان به موتور های 200 و 230 از سری m102 و 280 از سری M110 و 260 و 300 از سری M103 و موتور های 6.3 و 6.9 از سری m100 و 450 ٬‌500 و 560 از سری m117 و 350 ٬‌380 و 420 از سری M116 اشاره کرد.
در ابتدا لازم است تا با اجزای این سیستم سوخت رسانی(K) آشنا شویم :




1.پمپ سوخت. 2.محل ذخیره سوخت. 3.فیلتر سوخت . 4.رگولاتور گرم کننده.
5.انژکتور ها . 6.انژکتور هوای سرد. 7.تقسیم کننده سوخت. 8.سنسور جریان هوا
9.سوییچ دما -زمان 10. تعدیل کننده کمکی هوا

اساس کار این سیستم بر مبنای اندازه گیری دایم میزان سوخت ورودی و تطابق آن با میزان هوای ورودی به وسیله سنسور لامبدا (سنسور حساس به اکسیژن ) می باشد.همین طور که در شکل ملاحظه می کنید سنسور لامبدا (سنسور جریان هوا ) به همراه یک دریچه کنترل کننده
(تراتل) وظیفه اختلاط با نسبت معین سوخت و هوا را دارد.در سیستم انژکتوری مکانیکی از آنجایی که ECU یا واحد کنترل الکترونیکی وجود ندارد ٬ اطلاعات اندازه گیری شده توسط این سنسور مستقیما به دستور تبدیل شده و میزان هوای ورودی توسط دریچه کنترل می شود.

در زمان سرد بودن هوا و سرد بودن دمای موتور (که از طریق سنسور های دما سنج که در کنار بلوکه موتور تعبیه شده اند اندازه گیری می شود ) انزکتور های cold start با پاشش اضافی سوخت به گرم شدن سریع موتور کمک می کند.

آشنایی با اجزای سیستم:
1.پمپ بنزین:این پمپ برقی بوده و بیرون از باک قرار دارد.حرکت آرمیچری این پمپ می تواند سیستم انزکتور مکانیکی یک سیستم فشار پایین است که بر خلاف D Jetronic که یک سیستم الکترونیکی و فشار بالاست قابلیت تنظیم دستی و انطباق با شرایط زیست محیطی مختلفی را دارد.فشار پمپ معادل 8 بار یا 120Psi که در حدود 4 تا 5 لیتر در دقیقه است .اما این نکته را نباید فراموش کرد که در 99 درصد زمان کار کرد موتور به هیچ وجه به این مقدار سوخت نیازی احساس نمیشود در واقع زمانیکه این فشار از فیلتر سوخت عبور کرد ٬ مقدار زیادی از آن توسط رگولاتور فشار شکن با باک بازگشت داده می شود.
فشار نرمال برای سیستم انژکتور مکانیکی کا در حدود 5 بار یا 75 Psi است.





این قطعه اولین وسیله در مسیر سوخت بعد از پمپ قرار دارد.مهمترین وظیفه آن یکنواخت کردن حرکت سوخت بعد از خروج از پمپ و جلوگیری از نواسانات فشار سوخت است.همچنین در زمان افت ولتاژ پمپ که منجر به کتهش خروجی پمپ می شود ٬ افت کردن فشار در باقی اجزای سوخت رسانی جلوگیری می کند.
همچنین در زمانی که موتور از کار کردن بازمی ایستد مقدار سوخت موجود در لوله ها را از طریق فنر های منعطف در برابر فشار ٬‌جمع کرده و از رسوب کردن مواد موجود در سوخت در لوله ها و یا درز کردن سوخت به بیرون از سیستم جلوگیری می کند.همچنین با حذف فشار بخارات موجود در لوله ها٬‌در زمانی که موتور دوباره استارت زده شود ٬‌بدون مشکل عمل روشن شدن صورت بگیرد.

3. فیلتر سوخت:



این فیلتر دارای یک مدار اضطراری جهت عبور سوخت در زمان گرفتگی مدار اصلی فیلتر است.اما به این دلیل که تقسیم کننده بنزین یک قطعه حساس به آلودگی و ذرات است باید نسبت به تعویض به موقع فیلتر اقدام کرد.

4.سیستم تقسیم فشار:



این سیستم قبل از air flow sensor یا همان سنسور لامبدا قرار دارد.رمانی که سوخت کافی به این قسمت وارد شود دریچه شناوری بسته شده و سوخت اضافی به داخل باک بر می گردد.این سیستم با شرایط مختلف کار موتور (در جا کار کردن یا پر گاز رفتن ) خود را تطبیق داده و بر حسب نیاز موتور میزان سوخت بر گشتی به باک را کم یا زیاد می کند.
در زمان خاموش شدن موتور میزان سوخت موجود همان طور که در بالا شرح داده شد توسط ذخیره کننده بنزین ٬‌جمع آوری میشود.
در شکل بالا مجراهای A به سمت انژکتور ها سوخت را هدایت می کنند .مجرای B به سمت رگولاتور گرم کننده رفته و مجرای c مقدار سوخت اضافی از رگولاتور گرم کننده را بر می گرداند.
مجرای D به سمت انژکتور زمان سرد رفته و مجرای E مجرای ورودی سوخت از فیلتر بنزین است.مجرای F هم سوخت اضافی را به باک سوخت برگشت می دهد.

5.سنسور جریان هوا (lamda ).
توضیحات عملکرد این قطعه در بالا شرح داده شد.
برای تنظیم میزان ورودی سوخت می توان با یک آچار آلن شماره 3 پیچی که در بالای این سنسور قرار دارد و محل آن در زیر محفظه فیلتر هوا است ٬ چرخانده و آنرا تنظیم کرد.

اگر پیچ در جهت عقریه های ساعت گردانده شود مخلوط غلیظ و بر عکس آن مخلوط رقیق تر خواهد شد.
اما نکته ای که در اینجا گفتن آن لازم اینست که مقدار چرخاندن پیچ باید بسیار آهسته و کم باشد .زیرا تنظیم کردن دقیق آن نیاز به دستگاه سنجش CO و ... دارد.همچنین توصیه می شود در زمان خاموش بودن موتور این کار انجام نشود چرا که ممکن است به سنسور آسیب وارد شود.

6.رگولاتور گرم کننده:





توضیح شکل:مسیر A به سمت اتصال وکیومی منیفولد.
مسیر c از تقسیم کننده سوخت منشعب می شود.
مسیر b هم مسیر برگشت سوخت به باک است.

7.انژکتور زمان سرد:



در شکل نحوه کار نمایش داده شده است.در زمان استارت و روشن شدن موتور ٬‌حدود 10 ثانیه این انژکتور مقدار اضافی سوخت را در منیفولد ورودی وارد می کند.این قطعه به زودتر روشن شدن موتور کمک زیادی می کند.

8.مدار کمکی جریان هوا:







این قطعه وظیفه بالا بردن دور آرام در زمان سرد بودن موتور را بر عهده دارد.
هنگامی که موتور دمای متعادل پیدا کرد ٬ المنت های حرارتی ٬ پورت ورود هوای اضافی را می بندند.

سوزن انژکتور :



سوخت بعد از رسیدن به این قطعه تحت فشار حدود 3.3 بار می باشد .انژکتور ها وظیف دارند تا سوخت را با پاشش یکنواخت به داخل منیفولد و پشت سوپاپ هوا وارد کنند.یک انژکتور خوب و سالم باید سوخت را به صورت همگن و با ذرات ریز و یکنواخت و بصورت مخروطی پاشش کند.برای آزمایش باید نوک یک سرنگ حاوی بنزین را در قسمت ورودی انژکتور قرار داده سوخت را با فشار به داخل آن هدایت نماییم.اگر سوخت خارج شده صفات ذکر شده را داشت انژکتور سالم و قابل استفاده است در غیر این صورت تعویض آن لازم و ضروری است.
انژکتور یک قطعه حساس به جرم گرفتگی است و می بایست در زمان سرویس موتور باز شده و به وسیله های پاک کننده جرم گیری شود.

اما در KE عملکرد کلی سیستم مشابه نمونه مکانیکی است با این تفاوت که علاوه بر ECU دارای رگولاتور فشار سیستم ٬‌سنسور دریچه گاز (TPS) نیز است.و وظیفه صدور فرمان به عملگر هایی مانند رگولاتور گرم کننده و انژکتور هوای سرد بر عهده واحد کنترل الکترونیکی است